Zo ouders, zo kinderen: hoe doorbreek je pijnlijke familiepatronen?

Anita belt in tranen. Haar dochter zit mokkend op haar kamer. Ze wil niet meer naar school, omdat ze wordt gepest en zich uitgesloten voelt. Ze geeft het op. Anita voelt zich machteloos, het is alsof haar eigen jeugd zich opnieuw afspeelt. Ze beseft dat ze haar dochter niet kan helpen. Wat zij meemaakte tijdens haar schooltijd werkt nu nog door in haar eigen leven. Op haar werk doet ze het goed. Maar ze hoort niet echt bij de groep. Er lijkt sprake te zijn van een herhaling van familiepatronen.

Een flashback: de afwezige moeder

De moeder van Anita was huisvrouw. Ze werkte hard, was altijd bezig. Haar sociale leven beperkte zich tot sporadisch contact met familie en nu en dan een praatje met de buren. Hoewel haar moeder thuis was, leek ze voor haar kinderen vaak afwezig. Emotioneel was ze weinig beschikbaar, ze had zelf haar moeder jong verloren. Anita doet alles om er voor haar kinderen helemaal te zijn. Tegelijk beseft ze dat de geschiedenis zich herhaalt. Ze hoort het zichzelf vertellen en wordt er moedeloos van. 

Hoe spiegelneuronen het gedrag van onze ouders absorberen

Als baby, peuter, kleuter en schoolkind, nam Anita het gedrag van haar moeder op als ‘de standaard’. Haar spiegelneuronen hebben de manier waarop haar moeder in het leven staat als een spons opgezogen. Dat geldt voor ieder van ons. Door thuis te zijn bij je ouders, wordt in jouw brein de structuur van hun gedrag ingeslepen. Ook voor jou geldt dat de wijze waarop je als ouders in het leven staat véél meer invloed heeft op het leven van je kinderen dan we ons doorgaans realiseren. De problemen waarmee jij en je kinderen worstelen, zitten niet zozeer in je genen, en wellicht slechts minimaal in de regels die je als kind opgelegd krijgt.

Familiepatronen epi-genetisch doorgeven

Problemen worden veel meer epi-genetisch doorgegeven: via de informatie die ‘rond het DNA hangt’. Al spiegelend neem je het bestaan van je ouders in jou op en wordt het gedrag van je ouders de manier waarop jij je gedraagt. Jouw leven is natuurlijk niet identiek aan het leven van je ouders, maar de structuur van de problemen is hetzelfde. Zo werd Anita op een andere manier uitgesloten dan haar dochter, maar de structuur van ‘er niet bij horen’ is dezelfde. Die heeft Anita opgedaan van haar moeder die de fysieke ervaring had dat ze niet bij haar moeder hoorde, omdat die er niet was. Die pijn van ‘er niet bij horen’ is nooit tot rust gekomen, ze is nooit omarmd of getroost. Daardoor zindert die pijn door de relaties als een onaangename trilling die onzichtbaar zijn werk doet. Het is een familiepatroon geworden.

Welke patronen nam jij over?

Kijk even in jouw leven: welke patronen heb je overgenomen en geef jij onbedoeld door? Wat pikken jouw kinderen op via hun spiegelneuronen? Hard werken, niet klagen of je ervan af maken? Veel geven, weinig krijgen of zorgen dat je neemt wat je nodig hebt? Niet echt meetellen of laten zien dat je meetelt? Niets mogen zeggen of alles uitdrukkelijk ter sprake moeten brengen? Zelf je richting bepalen of braaf gehoorzamen? Zorg dragen voor elkaar of zorgen dat er voor jou gezorgd wordt? Of erger: verwaarlozing, misbruik, of kleineren? Bang zijn of vol vertrouwen?

Structuur van je brein wijzigen

Gelukkig is er een eenvoudige manier om de structuur van je brein, die al spiegelend tot stand is gekomen, te wijzigen. Die wil je natuurlijk alleen wijzigen voor de ‘negatieve’ aspecten en voor zover je kinderen ze van jou hebben overgenomen en er zelf onder lijden. De openheid, de vreugde en de werklust, die geef je graag door. Moeite hebben om erbij te horen en deugddoende relaties op te bouwen: die rotgewoonten wil je veranderen. Nog harder je best doen om die ingebakken patronen te compenseren, is de strategie die je kent. Het vraagt enorm veel inzet en het gaat niet vanzelf, het voelt niet helemaal natuurlijk aan. Vaak kost het veel inspanning en je oogst meestal weinig resultaat. De oude programmatie van je brein neemt het vanzelf weer over. Om de machteloze ellende niet te laten duren, zal je dus iets doelgerichts moeten doen om de patronen te veranderen die je ongewild aan je kinderen blijft doorgeven.

Doorbreken en je familiepatronen zelf oplossen

Anita ontdekte het traject ‘Doorbreken’, waarin gewerkt wordt met Live The Connection. Daarin leerde ze hoe ze familiepatronen zelf oplost en hoe ze daarmee de basis kon leggen voor haar dochter. Het valt op dat ze ineens meer betrokkenheid toont in de vergaderingen op haar werk, waardoor collega’s sneller met haar contact opnemen. Er komt rust in haar hoofd. Ze hoort er meer bij. Dat resultaat toont zich vanzelf en ook haar dochter merkt het. Zo ruimt Anita haar verleden op ten bate van haar kinderen. Jij ook?

Marina Riemslagh

Meer info over het traject ‘Doorbreken’ m.b.t. het leren doorbreken van familiepatronen: www.livetheconnection.com