MINDFULNESS voor kinderen die schoolmoe zijn?
Wanneer ik denk aan kinderen die schoolmoe zijn, dan zie ik het beeld van een plantje dat weinig aandacht krijgt en verpieterd op de vensterbank staat. Het potentieel om een krachtige, frisse plant te zijn, is nog steeds aanwezig, maar enkel als iemand in zijn omgeving bereid is hem te voeden. Ergens onderweg in het opgroeien is er iets gebeurd of ontbreekt iets, waardoor het kind geen interesse meer heeft in leren. Althans niet in het soort leren dat we kennen in een schoolomgeving. Wellicht biedt mindfulness voor kinderen uitkomst?
Het kind is moe of is ‘het’ moe
Waar dit kind zo moe van wordt, en de context waarin het probeert het hoofd boven water te houden, kan verschillen. Het kan zijn dat het verschil tussen de thuissituatie en de school zo groot is, dat het zich verscheurd voelt. Het kan ook zijn dat het geen verbinding ervaart met andere kinderen en misschien wordt het bovendien gepest. Misschien ervaart het geen steun en begrip voor zijn worstelingen. Of heeft het al een tijd geen succeservaring gehad, die hem motiveert om door te gaan. Misschien is de leerstof een blok aan zijn been of spiegelt het een dieper probleem in de klas, de school of maatschappij.
Zin en frustratie
Kinderen zijn tegenwoordig erg goed geïnformeerd over wat er te koop is in de wereld, maar ze horen tegenstrijdige scenario’s over de toekomst. Ze worden verleid om spullen te kopen en sommigen zouden hiervoor liever geld verdienen dan hun ‘tijd te verspillen op school’. Ze zien verontrustende beelden die zich in hun onbewuste nestelen en gaan daarom meer dan ooit tevoren nadenken over de zin van alles. Aangezien kinderen over het algemeen minder zeggenschap hebben, concluderen ze dan ook vaker: “Het heeft toch allemaal geen zin.”
Wanneer kinderen geen motivatie hebben voor school is het meestal omdat de zin ervan hen ontgaat. Ze begrijpen niet hoe de leerstof en structuur relevant is in hun leven en hun brein kan al helemaal geen langetermijnplanning aan. Ondertussen worden ze, buiten hun macht, overstelpt met verleidingen. Voortdurend reclame zien en horen die je doet geloven dat je iets nodig hebt, om daarna je zin niet te krijgen, voedt die frustratie natuurlijk.
Overweldigende uitdagingen vragen om mindfulness
Daarom is het motiverend voor kinderen om contact te krijgen met wat belangrijk is, wat er écht toe doet en hen voldoening geeft. Jij kan hen helpen te zien wat er al is, waar ze nu al dankbaar voor kunnen zijn. Help hen te zien welke kleine stappen ze kunnen zetten, ondanks de context waarin ze leven.
In afwachting op inhoudelijke en structurele veranderingen op school kan er dus zeker al veel gedaan worden om het welzijn van kinderen die schoolmoe zijn te ondersteunen. Mindfulness, bijvoorbeeld.
Zelfregulatie door aandacht
Tieners vertellen dat het hen deugd doet om stil te worden en mindfulness te leren. Het geeft hen de controle waar ze zo naar verlangen. Ze leren zichzelf beter kennen en ervaren dat ze steeds beter hun reactiviteit in de hand hebben. En ze voelen dat ze een keuze krijgen in denken en handelen. Dat is heel krachtig!
Tieners hebben veel yin nodig. Daarom zie je ze ‘hangen’ en grijpen ze naar bewustzijnsverruimende en verdovende middelen. Meditatie kan deze klus ook klaren op een gezonde manier.
Mindfulness voor kinderen bestaat uit drie stappen:
- Stap 1. is het leren opmerken, objectief, vriendelijk en zonder oordeel van wat er nu in je leeft. Wat is er hier en nu? Wat voel ik, wat denk ik, welke emotie is er? En daar niet langer mee in strijd gaan. Het is er nu toch. Vat het bijvoorbeeld samen in: “Dit is een moment van frustratie.”
- Stap 2. is beseffen dat dit erbij hoort. Je bent niet ‘raar’ als je dit voelt. Het is deel van onze menselijke ervaring (the human condition). Dat erkennen haalt al veel druk van de ketel. Je geeft je ervaring bestaansrecht en daardoor gaat het zich niet vastzetten en woekeren in je systeem.
- Stap 3. is beslissen om voor jezelf te zorgen door even te reflecteren op wat je nu best doet of liever laat gaan. Wat is nu vriendelijk voor jezelf, ondanks de pijn? En jezelf dat dan geven.
Hobbels en bobbels
Natuurlijk is dit, zoals bij elk leerproces, iets wat je met vallen en opstaan leert. Dat geldt voor ieder van ons. Maar het blijft wel een geweldig geschenk voor kinderen wanneer ze voelen dat ze kunnen thuiskomen bij iemand die hier vol-wassen in is, die het belichaamt en voor-leeft.
Ik geloof niet dat je mindfulness kan aanleren met een agenda waarbij het doel is dat de klas rustig is, dat niemand moeilijk doet, dat ze doen wat er van hen gevraagd wordt. Of met de verwachting dat de kinderen onze triggers niet gaan activeren. De kunst is compassievol te blijven voor je eigen pijn. Daarom droom ik van mindfulle scholen, waar iedereen samen kan groeien en niet langer hoeft te verpieteren op de vensterbank. Want niet alleen de kinderen zijn moe, toch?
Documentaire Room to Breathe
Wil jij graag geïnspireerd worden? Kijk dan even naar deze documentaire en zie hoe dapper deze schoolmoeë kinderen zichzelf overstijgen en hoe ze hiermee hun omgeving inspireren:
Wil je op de hoogte blijven van Mindfulle Scholen Vlaanderen, like ons dan op Facebook
Je kan zelf een mindfulle leraar worden. Vanaf september starten nieuwe jaaropleidingen.
Zie: www.tamaracuypers.be
