Meervoudige Intelligentie als nieuw evaluatiemodel

Onze kinderen ‘presteren’ niet voldoende op ‘begrijpend lezen’. Althans, niet voldoende, volgens de parameters van Ben Weyts, Vlaams Minister van Onderwijs, die zich baseert op het PIRLS onderzoek of Progress in International Reading Literacy Study 

In dit artikel pleit ik voor een andere evaluatiemethodiek voor onze kinderen, namelijk een methodiek die is gebaseerd op de theorie van meervoudige intelligentie. Voor iemand, zoals Ben Weyts, die eveneens mede-oprichter is van de Vlaamse  Nationale Studentenunie, mag je wat meer verwachten als het op een brede visie neerzetten op  onderwijs aankomt. En veel  inhoudelijke vernieuwing is er van Minister Weyts, in het kader van onderwijs nog niet opgemerkt, noch inspirerend leiderschap. Daarom dat ik in dit artikel de hypothese van Meervoudige intelligentie onderzoek. Hier vind je trouwens een link van de Meervoudige Intelligentie school in Gent.

Hier volgt een opsomming, waarnaar  deze soorten intelligentie apart worden besproken. De volgende onderverdeling:

Meervoudige Intelligentie

Waaruit bestaat meervoudige intelligentie?:

1. Verbaal-Linguïstische intelligentie
2. Logisch-wiskundige intelligentie
3. Visueel-ruimtelijke intelligentie
4. Muzikaal-ritmische intelligentie
5. Interpersoonlijke intelligentie
6. Emotionele intelligentie
7. Intrapersoonlijke intelligentie
8. Natuurgerichte intelligentie
9. Morele intelligentie

Als je de opsomming doet, kan, je niets anders dan concluderen dat het begrip ‘intelligentie’ veel verder gaat dan onze eenzijdige visie op intelligentie, namelijk ‘cognitieve intelligentie’. En laat dat nu net het domein zijn waar kinderen meestal op worden ge-evalueerd. Is het dan een idee, om het begrip ‘meervoudige intelligentie’ verder uit te werken als curriculum in scholen? Dit zou er bijvoorbeeld kunnen toe leiden dat kinderen onontgonnen talenten ontdekken, welke kunnen leiden naar onverwachte mogelijkheden, ter verbtering van  de kwaliteit van hun leven.

Howard Gardner en Onderwijs in de VS

Volgens,  Howard Gardner, de grondlegger van de meervoudige intelligentietheorie is de definitie van intelligentie: ‘de bekwaamheid om te leren’ en ook ‘om problemen op te lossen.’

In de Verenigde Staten, alsook in Nederland wordt het begrip ‘Meervoudige intelligentie’ in het Onderwijs al langer gebruikt. België zit in de startblokken.

A. VERBAAL-LINGUISTISCHE INTELLIGENTIE

Hier gaat het over denken in woorden & begrippen. Mensen met een taalkundige intelligentie denken veelvuldig in woorden. Deze mensen, houden ook van: lezen,  schrijven, veel praten, beeldend vertellen, luisteren, grapjes maken, verhaaltjes en gedichten schrijven en niet noodzakelijk in die volgorde.

B. LOGISCH-WISKUNDIGE INTELLIGENTIE

Deze mensen denken graag in systemen en houden van redeneren en analyseren. Zij hebben een ontwikkeld vermogen om logische verbanden en onderliggende principes te begrijpen en om makkelijk met abstracte concepten en getallen te werken. Zij houden van: rekenen, geschiedenisfeiten(jaartallen), redeneren, puzzelen,  logica experimenteren en kritisch denken. Voor hen is het meestal zwart-wit denken.

C.VISUEEL-RUIMTELIJKE INTELLIGENTIE

Dit zijn kinderen die in beelden denken. De zogenaamde ‘beelddenkers’ en zij houden van tekenen, knutselen, ontwerpen, schetsen en beeldend bezig zijn en hebben gevoel voor kleurnuances. Zij kunnen zich ook vrij snel oriënteren.  Visualiseren problemen en moeilijke situaties om ze te kunnen oplossen (‘vermogen om van de wereld, een innerlijke voorstelling te kunnen maken’).

D. MUZIKAAL-RITMISCHE INTELLIGENTIE

Jongeren, die denken in maat, ritme, muziek en patronen. Zij zijn gefocust op : muziek, ritmes, neuriën, melodische aspecten in taal-nuances in toonhoogtes auditieve aspecten van het leven en gesprekspartners. Houden van achtergrondmuziek. Ook gevoelig voor geluid op de achtergrond.

E. INTERPERSOONLIJKE INTELLIGENTIE

Dit zijn mensen die denken door rekening te houden met de mening van anderen en zijn gemakkelijk in omgang.  Hebben een voorkeur voor samenwerken. Je herkent ze meestal aan:

• het feit dat ze  meestal leiding geven aan de groep
• Veel vrienden hebben
• Gezelligheid scheppen in de groep
• Gefocust zijn op de andere

Kritiek

Er is desalniettemin ook kritiek op de theorie van Gardner en die wordt meestal samen gevat als volgt: er zijn onvoldoende  (aanvaarde)empirische aanknopingspunten om de onderverdeling van de intelligenties te kunnen vastleggen, waardoor zo beweren de critici, kinderen of jongeren verkeerd kunnen gelabeld worden.

Representatiesystemen

Dit kan echter naar mijn mening verholpen worden door zich te verdiepen in de ‘representatiesystemen’ uit de NLP-filosofie (Bandler-Grinder), waarin een eenvoudiger onderscheid kan worden gemaakt, die twijfels met betrekking tot categorisatie uit de weg kunnen nemen. Deze zijn onderverdeeld als volgt: Visueel-auditief- kinestetisch. Tot slot wil ik, eindigen met een citaat van Gardner uit 1999:

“ Ik wil dat mijn kinderen de wereld begrijpen; niet alleen omdat de wereld fascinerend en het menselijk verstand nieuwsgierig is. Ik wil dat ze haar begrijpen, zodat ze het een betere plek kunnen maken.

Kennis verschilt van moraliteit, toch is het nodig haar te begrijpen omdat als we dezelfde vergissingen willen vermijden en een productievere richting willen inslaan. Een belangrijk deel van dat begrip is weten wie we zijn en wat we kunnen verwezenlijken.

Tot slot

‘In de hoogdagen van psychometrie en behaviorisme was het algemeen aanvaard dat intelligentie een geërfd deel was en dat mensen- met  bij aanvang een schone lei- eender wat konden aangeleerd worden, op voorwaarde dat het kennisdomein goed werd aangebracht. Hedendage, echter beweren, tal van onderzoekers echter het tegenovergestelde: dat er namelijk tal van intelligenties bestaan. En dit onafhankelijk van elkaar, alsook dat het pasgeboren brein, verre van onbelast is.’ (Gardner, 1993)

Daarom pleit  ik voor een andere definitie van het woord ‘Intelligentie’ in het kader van onderwijs. Laat dit een impliciete uitnodiging zijn voor onze Vlaamse onderwijskoepels om deze visie op intelligentie  breder te maken en implementeren.

Rudy Van Damme

• Bronnen: Gardner, Howard. (1983) “Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences.” New York: Basic Books.
• Nuttige boeken: ‘Polyfonie in de klas’ van  Annet Devroey & Kathleen Mortier (Bij Acco)