Het virus zonder naam

Ongetwijfeld, bent u een van de velen die, met groeiende verbijstering kijkt naar hoe deze maatschappij (inclusief het onderwijssysteem) met kinderen omgaat.  Een maatschappij die er op gebrand lijkt om van dat wezen dat men het label ‘kind’ heeft gegeven en soms ook ‘kleine mensen’ noemt. Men lijkt het woord ‘kind’ niet echt goed te  begrijpen, want men denkt (namelijk)met een product te maken te  hebben. En wie product zegt, zegt ook productieproces. En net daar wringt het schoentje, want in deze huidige tijd resulteert dit in bandwerk zoals men al honderden jaren toepast in het onderwijs(en industrie).

Orwelliaans bandwerk

En dus alle natte dromen ten spijt van Orwelliaans ingestelde beleidsmakers is ‘bandwerk niet van toepassing op kinderen’. Een slogan die in elke psychiaterpraktijk zou moeten hangen.

Ondertussen is die bandwerkmethode geëvolueerd tot een echt virus. Elk kind (en zijn opvoeders)  wordt vriendelijk, doch met aandrang verzocht in te stemmen met het productieproces. Men kweekt zelfs productie-managers (leraars), die ook allen zijn besmet door het virus en hun dagdagelijkse quota proberen te halen in het afleveren van hun ‘producten’. Ze willen namelijk in een gunstig daglicht komen bij de ‘fabrieksbazen’. In hemelse sferen werkt men koortsachtig aan een vaccin, die dit virus kan neutraliseren. Dit ‘virus’ is zoals een meme (zie verder) en ontneemt het kind zijn authenticiteit en uniekheid.

Unieke wezens

Kinderen zijn geen grondstof die moet worden bewerkt, teneinde als producten te worden. Ze zijn unieke wezens met een unieke blauwdruk en hebben stuk voor stuk een specifieke benadering en begeleiding nodig. Dit alleen al is een logisch argument tegen het huidig onderwijssysteem. Toch heeft het klassieke onderwijs zijn positieve punten en mogen we het kind niet met het badwater weggooien.

Langzamerhand is er evenwel een evolutie merkbaar binnen  het politieke bestel wat onderwijs betreft, want men beseft meer en meer dat de visie op het kind moet aangepast worden. Bewustzijn evolueert immers in spiralen (zie het ‘spiral dynamics’ model van W. Graves)

Spiral Dynamics  model

Dit model geeft acht niveaus van bewustzijnsontwikkeling aan; die  kort kunnen worden omschreven als evoluerend van het ‘Ik’ bewustzijn naar het ‘wij’ bewustzijn. Cruciaal niveau in deze evolutie wordt omschreven als de sprong van het pragmatische ‘ Ik’ dat vele middelen en mogelijkheden nodig heeft naar het relativerend ‘wij’ waar er behoefte is aan liefde (vertrouwen) en samenhorigheid. Op dit niveau wordt de situatie zelf belangrijk en niet het gewenste resultaat.

Dit is het niveau waarin de huidige maatschappij zich bevindt. En wordt ook het groene niveau genoemd.

Dit vertaalt zich in een besef bij de beleidsmakers dat de ouders ook bij het onderwijs moeten worden betrokken en de school niet louter zien als een outsourcing (uitbesteding) mogelijkheid in het kader van opvoeding van het kind (zie interview met minister Ben Weyts in de morgen van 30 augustus 2023). Of hoe het hierboven beschreven ‘productieproces’ vele nuances heeft en voor elk virus een anti- gif bestaat. De bandwerkmethode, waarin onderwijs is verstrikt geraakt is niet meer dan een meme geworden.

Memes

Wat is een meme? Iedereen is bekend met genen, de biologische code-dragers in ons DNA. De bioloog Richard Dawkins heeft in boek ‘de zelfzuchtige genen ‘ de term memes geïntroduceerd om een soortgelijk verschijnsel in de wereld van gedachten en opvattingen te introduceren. Zoals genen van cel naar cel reizen, zichzelf vermenigvuldigen en ten grondslag liggen aan fysieke veranderingen, zo reizen memes van brein naar brein en infecteren ons met ideeën.

Veel informatie

Laat ik eindigen met een citaat van succesvol auteur Yuval Harari over onderwijs:

“ In een door informatie overspoelde wereld, is het laatste wat kinderen nodig hebben, méér informatie. Wat ze nodig hebben is hoe het onderscheid te maken tussen belangrijke en minder belangrijke informatie. Of hoe ze het beste kunnen leren. Niet wat, maar hoe kennis verwerken is het beste wat we onze kinderen kunnen leren.”

Rudy Van Damme

Mede redacteur van PURE CHILD